HİPERTANSİYON
(TANSİYON YÜKSEKLİĞİ)
Hipertansiyon kan basıncının
(tansiyonun) normal değerlerinden yüksek olması demektir. Kalp bir pompa gibi
kanı atardamarlara gönderir. Daha sonra gevşer. Kalp kasıldığında kanı
gönderdiği andaki basınç büyük tansiyonu, gevşediği sıradaki basınç ise küçük tansiyonu
gösterir. Kan basıncı (tansiyon) yaş, cinsiyet, ırk, genetik özellikler,
fiziksel aktivite, dinlenme gibi faktörlerden etkilenir. Bu nedenle tansiyonun
günün farklı zamanlarında üç defa ölçülüp ortalaması alınmalıdır. Normal kan
basıncı 120/ 80 mm hg(civa) basıncıdır. Tansiyon bu değerin üzerinde ise kişi
hipertansiyon hastası adayıdır. 140/ 90 mm hg üzeri ise hipertansiyon hastası
olarak kabul edilir. Kalp hastaları için temel risk oluşturur.
Hipertansiyon nadiren belirti
vermekte, çoğu kez sinsi seyrederek organlarda hasara yol açabilmektedir.
Sık rastlanan
belirtileri;
·
Baş ve ense ağrısı,
·
Kulakta uğultu,
·
Çarpıntı hissi,
·
Yorgunluk hissidir.
Yüksek kan
basıncından korunmak için öneriler;
·
Ağır ve yağlı yemeklerden,
·
Tuzdan,
·
Sigaradan,
·
Alkolden ve şişmanlıktan korunmak,
·
Düzenli egzersiz yapmak,
·
Kan basıncını düzenli ölçtürüp kaydetmek,
·
Hekimin vereceği ilaçları düzenli olarak
kullanmak gerekmektedir.
Hipertansiyonun
vücuda verdiği başlıca zararları şu şekilde sıralayabiliriz.
- Kalp
yetmezliği, kalp büyümesi, kalbi besleyen damarlarda daralma (koroner
arter darlığı), kalbi besleyen damarlarda tıkanma (kalp krizi),
- Beyin
kanaması, felç, beyin damarlarında daralma ve tıkanma,
- Böbrek
yetmezliği, böbrek fonksiyonlarında bozulma,
- Görme
azalması ve körlük,
- Büyük
atardamarlarda genişleme, bu genişlemelerin yırtılması, bu damarlarda
tıkanma. Bunların sonucu, kangren veya ani kanamalara bağlı ölüm gelişir,
- Boyun
ve bacak damarlarında tıkanma meydana gelir.
Bu tür sağlık
problemleriyle karşılaşmak istemiyorsanız ve aşağıdaki başlıklardan en az biri,
size uyuyorsa tansiyonunuzu ayda bir ölçerek çıkan değerleri düzenli olarak
kaydetmenizi öneriyoruz.
·
Ailenizde
yüksek tansiyon varsa,
·
Yaşınız
40’ın üzerindeyse,
·
Şişmansanız,
·
Sigara
içiyorsanız,
·
Şeker
hastası iseniz ve ailenizde şeker hastası varsa,
·
Gebe
iseniz,
Bakanlığımızca hipertansiyon da dahil olmak üzere, kalp
ve damar hastalıklarına yol açan risk faktörlerinin önlenmesi ve kontrolü için;
·
Obezite’nin önlenmesi,
·
Tuz tüketiminin azaltılması,
·
Alkol ve tütün kullanımının azaltılması,
·
Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktivitenin
teşvikine yönelik önleme ve kontrol programları yürütülmektedir.
Dr. Engin PEHLİVAN
İl
Sağlık Müdürü
