14 KASIM DÜNYA DİYABET GÜNÜ
14 Kasım 2022


Diyabet insülin eksikliği, insülin direnci veya her ikisinin birlikteliği sonucu kanda glukoz seviyesinin yükselmesine bağlı olarak gelişen ve akut ve kronik komplikasyonlara neden olabilen ömür boyu süren sistemik bir hastalıktır. 

Kimler Diyabet Açısından Yüksek Risk Altında Olabilir?

  • Birinci derece akrabalarında diyabet bulunan,
  • Fazla kilolu veya obez olan,
  • Sık acıkan ve hızlı kilo alan,
  • Dengesiz ve sağlıksız beslenen,
  • Fiziksel olarak inaktif yaşayan,
  • Kan basıncı yüksek olan,
  • Hiperlipidemi veya dislipidemisi bulunan,
  • Daha önceden prediyabet (gizli diyabet) tanısı almış olan,
  • Uyku-apne sendromu olan,
  • Daha önce gebelik diyabeti tanısı almış ya da 4,5 kg’ın üstünde bebek doğurmuş olan kadınlar,
  • Polikistik over sendromu olan kadınlar,
  • İnsülin direnciyle ilişkili klinik sorunları olan,
  • Erken yaşta kardiyovasküler hastalık geçirmiş veya halen hasta olan kişiler diyabet açısından yüksek risklidir.

    Hangi Belirtiler Bize Diyabeti Düşündürebilir?

  • Çok ve sık (özellikle geceleri) idrara çıkma,
  • Çok su içme, 
  • Ağız kuruluğu,
  • Çok yemek yeme,
  • Ağırlık artışı veya kaybı,
  • Bulanık görme,
  • İyileşmeyen yaralar,
  • Kadınlarda sistit ve vajinal enfeksiyonlar,
  • Halsizlik ve yorgunluk,
  • Ayaklarda uyuşma, yanma ve karıncalanma

 

Diyabetli bireyler, hastalıklarını yönetmek ve komplikasyonlardan kaçınmak için sürekli bakım ve desteğe ihtiyaç duymaktadır. Ancak dünya genelinde milyonlarca diyabetli birey, tedavi edilemiyor veya bu bakım hizmetlerine erişemiyor.

Diyabetli bireylerin sağlığının ve buna bağlı yaşam kalitesinin iyileştirilmesi, diyabetin toplumsal ve bireysel açıdan olumsuz sonuçlarının azaltılması, bu hastalığın sürdürülebilir insan kalkınmasına ve ekonomik kalkınmaya olumsuz etkisinin en aza indirilmesi mümkündür.

 

YARINI KORUMAK İÇİN EĞİTİM

İnsan yaşamını olumsuz etkileyen bu hastalık konusunda farkındalık oluşturmak amacıyla Dünya Sağlık Örgütü tarafından  insülin hormonunu bulan Kanadalı doktor  Frederick Banthing'in doğum günü olan 14 kasım "Dünya Diyabet Günü" olarak ilan edilmiştir. Her yıl Sağlık Bakanlığı tarafından bir  tema belirlenmekte olup bu yılki tema "Yarını Korumak İçin Eğitim"dir.

Diyabetten etkilenen insan sayısındaki artış, sağlık sistemlerine ek yük getirmektedir. Sağlık çalışanları durumu erken tespit edebilmeli ve mümkün olan en iyi bakımı sağlamalıdır. Diyabetle yaşayan kişilerin durumlarını anlamak, sağlıklı kalmak ve komplikasyonlardan kaçınmak için gerekli olan günlük öz bakımlarını yapabilmeleri için sürekli eğitime erişmeleri gerekir.

T.C. Sağlık Bakanlığı tarafından toplumda diyabet farkındalığını arttırarak, gelecek nesilleri diyabetten korumayı ve tanı alan hastalara sunulan diyabet bakım kalitesinin yükseltilmesini, komplikasyonların ve diyabete bağlı ölümlerin azaltılmasını amaçlanmaktadır.

Diyabet eğitimi çerçevesinde, hastaların diyabetle ilgili bilgi, tutum ve davranışlarının düzeltilmesi ve düzenli aralıklarla eğitimin tekrarlanması diyabet kontrolünde en önemli etmendir. Ülkemizde diyabet bakımına erişimin artırılması için birinci basamakta kronik hastalık yönetim platformu kapsamında  aile hekimleri tarafından hedef nüfuslarında yapılacak diyabet tarama ve izlemleri ile etkin diyabet bakımına erişim artırılmalıdır.