İyot bazı besinlerde doğal olarak bulunan ve diğer besinlere eklenen (öncelikle iyotlu tuz) önemli bir mineraldir. Dünyadaki iyodun çoğu okyanuslar ve toprakta bulunur. Bu nedenle milyonlarca yıldan uzun süredir okyanuslardan uzak olan topraklar iyottan yoksundur ve bu topraklarda yetişen besinlerin de iyot içeriği düşüktür. Böylelikle, bu iyot içeriği düşük topraklardan sağlanan besini tüketen ve balık tüketmeyen insanların büyük çoğunluğunda halk sağlığı önlemleri alınmadıkça iyot eksikliği görülmesi muhtemeldir. İyot eksikliği zeka geriliğine, hipotiroidizm, guatr gibi anomalilere sebep olur.
İyot, dünyadaki önlenebilir beyin hasarının en yaygın nedeni olarak kabul edilmektedir. Kişiyi anne karnından başlayarak tüm yaşamı boyunca olumsuz etkileyerek zeka geriliğine sebep olur. Aynı zamanda iyot yetersizliği gebelerde düşük ve ölü doğum riskinde artışa neden olmaktadır.
Birçok ülkede olduğu gibi bizim ülkemizde de iyot yetersizliğinin en etkili ve kalıcı yöntemi iyotlu tuz kullanılmasıdır. Çünkü tuz her yaş grubunun kolayca ulaşabildiği ve yaygın kullanılan bir besin maddesidir, ayrıca uygun miktarlarda tüketildiğinde iyotlu tuz günlük iyot ihtiyacını karşılayabilmektedir. İyotlu tuz, etkisini kaybetmemesi için güneşten ve nemden korunmalı, yemeklere en son ilave edilmelidir.
Gümüşhane İl Sağlık Müdürlüğü
Dyt Esra KALE